Δράσεις ΓΑΙΑ 2023
Η ΔΕΛΤΑ στηρίζει τη βιώσιμη κτηνοτροφία
Ημερίδα Σχεδίου Δράσης ΓΑΙΑ ΔΕΛΤΑ, Τρίτη 27 Ιουνίου, Αριδαία
Η βιώσιμη παραγωγή ποιοτικού γάλακτος, με σεβασμό στο περιβάλλον και την ευζωία των ζώων αποτελεί μια από τις πιο κρίσιμες προκλήσεις της σύγχρονης ελληνικής κτηνοτροφίας. Έτσι, από το 2012, η ΔΕΛΤΑ αναπτύσσει δράσεις έρευνας, εκπαίδευσης και τεχνικής υποστήριξης των παραγωγών μέσω του Σχεδίου Δράσης ΓΑΙΑ, με στόχο τη βιώσιμη και αειφόρο ανάπτυξη και τη στήριξη του πρωτογενούς τομέα της ελληνικής γαλακτοπαραγωγού κτηνοτροφίας.
Σε αυτό το πλαίσιο, η ΔΕΛΤΑ πραγματοποίησε την Τρίτη, 27 Ιουνίου, στην Αριδαία, εκπαιδευτική ημερίδα με θέμα «Η συμβολή της σύγχρονης τεχνολογίας και άλλων γεωργοκτηνοτροφικών πρακτικών στην ευζωία, την αύξηση παραγωγικότητας και την προστασία του περιβάλλοντος» στην οποία συμμετείχαν παραγωγοί της Αριδαίας, εκπρόσωποι των τοπικών κτηνιατρικών υπηρεσιών, ιδιώτες γεωπόνοι και αγροτικοί σύμβουλοι.
Από την πλευρά της ΔΕΛΤΑ, ο Διευθυντής Ζώνης Γάλακτος και γεωπόνος, Γιάννης Παπαδόπουλος, μίλησε για την άρρηκτη σχέση της αγελαδοτροφίας με το περιβάλλον, που υποστηρίζει το Σχέδιο Δράσης ΓΑΙΑ, το οποίο για το 2023 έχει 5 άξονες προτεραιότητας:
- Συνεργασία με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και τον ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ για πειραματικές καλλιέργειες με στόχο την προώθηση των καλλιεργειών μη γενετικά τροποποιημένης σόγιας, κτηνοτροφικού κουκιού και γλυκού λούπινου.
- Προκήρυξη υποτροφιών για νέους κτηνοτρόφους σε συνεργασία με την Αμερικανική Γεωργική Σχολή Θεσσαλονίκης.
- Πραγματοποίηση εκπαιδευτικών σεμιναρίων και ημερίδων για τους παραγωγούς με θέματα την ευζωία των ζώων και τη σωστή διαχείριση της φάρμας.
- Χρήση μίγματος φυσικών αρωματικών ουσιών στις παραγόμενες ζωοτροφές, που συμβάλλει, μέσω της διατροφής, στη μείωση των εκπομπών μεθανίου από τις αγελάδες και συνεπώς στη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος.
- Περαιτέρω προώθηση της συμβολαιακής κτηνοτροφίας, συμβάλλοντας έτσι στη διαμόρφωση ενός κοινωνικά και περιβαλλοντικά βιώσιμου μέλλοντος για τον πρωτογενή τομέα.
Από την ακαδημαϊκή κοινότητα, ο Ομότιμος Καθηγητής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Γιώργος Ζέρβας, αναφέρθηκε στον σημαντικό ρόλο των σύγχρονων τεχνολογιών στην εκτροφή αγελάδων γαλακτοπαραγωγής για την εξασφάλιση της ευζωίας και καλής διαβίωσης των ζώων και την ανάγκη δημιουργίας προτύπου ορθών πρακτικών στη βάση των απαιτήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Κεντρική ερευνήτρια του Ινστιτούτου Ζωικής Παραγωγής Γιαννιτσών του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, Βάσω Κοτσάμπαση, αναφέρθηκε στην αξιοποίηση των υποπροϊόντων της αγροτοβιομηχανίας και των πρωτεϊνούχων καλλιεργειών, συμβάλλοντας στην κυκλική οικονομία, τη μείωση της εξάρτησης από τις εισαγωγές, καθώς και τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος στη διατροφή των αγελάδων.
Τέλος, ο Διευθυντής εργοστασίου ζωοτροφών της “ΕΥΡΩΤΡΟΦΕΣ” (θυγατρική ΔΕΛΤΑ) και γεωπόνος, Κώστας Νεστοράτος, αναφέρθηκε στην αποτελεσματικότητα των μιγμάτων ζωοτροφών και τη συμβολή τους στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος του γάλακτος.
Η ΔΕΛΤΑ, σε μια περίοδο πρωτόγνωρων εξελίξεων και σημαντικών προκλήσεων, θα συνεχίσει να αναζητά λύσεις και να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες για τον εκσυγχρονισμό και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του πρωτογενούς τομέα της χώρας, βασισμένη στη μακροχρόνια σχέση εμπιστοσύνης που έχει οικοδομήσει με τον Έλληνα παραγωγό και τη μακρά εμπειρία και την πλούσια τεχνογνωσία που διαθέτει.
Ολοκληρώθηκαν οι σπορές 6 πιλοτικών καλλιεργειών της περιόδου 2022-2023
Οι προτάσεις πιλοτικών καλλιεργειών στο πλαίσιο της συνεργασίας της ΔΕΛΤΑ, του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ και του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών
Η ελληνική κτηνοτροφία, και κυρίως η εντατική, βασίζεται στις εισαγόμενες πρωτεϊνούχες ζωοτροφές, και ιδιαίτερα το σογιάλευρο, για να επιτύχει το μέγιστο δυνατό παραγωγικό δυναμικό των εκτρεφόμενων ζώων και να εξασφαλίσει ταυτόχρονα την οικονομική βιωσιμότητα των μονάδων. Το σογιάλευρο παίζει σημαντικό ρόλο στην κατάρτιση των σιτηρεσίων των γαλακτοπαραγωγών ζώων, εξαιτίας της υψηλής περιεκτικότητάς του σε πρωτεΐνη υψηλής βιολογικής αξίας. Σοβαρή απειλή για τη βιωσιμότητα της ελληνικής κτηνοτροφίας συνιστά η δραματική αύξηση του κόστους των γεωργικών εφοδίων και των ζωοτροφών, και κατά συνέπεια του κόστους της διατροφής των ζώων και του κόστους παραγωγής των κτηνοτροφικών προϊόντων.
Στην προσπάθεια μείωσης της εξάρτησης από τις εισαγόμενες πρωτεϊνούχες ζωοτροφές και βελτίωσης του βαθμού αυτάρκειας της χώρας μας σε πρωτεϊνούχες ζωοτροφές, η ΔΕΛΤΑ εισηγείται την επέκταση της καλλιέργειας μη γενετικά τροποποιημένης σόγιας (ΜΓΤΣ). Η καλλιέργεια της σόγιας, αν και δεν είναι διαδεδομένη στη χώρα μας, κυρίως λόγω των μη επιτυχών προσπαθειών του παρελθόντος, θα μπορούσε να αποτελέσει μια εναλλακτική λύση για τις κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις, ιδιαίτερα γι’ αυτές που έχουν τη δυνατότητα να ιδιοπαράγουν κάποιες από τις ζωοτροφές που χρησιμοποιούν για τη διατροφή του ζωικού τους κεφαλαίου.
Η ΔΕΛΤΑ, με τη συνεργασία του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών και του Ινστιτούτου Επιστήμης Ζωικής Παραγωγής (Ι.Ε.Ζ.Π.) Γιαννιτσών του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, στο πλαίσιο του Σχεδίου Δράσης ΓΑΙΑ που υλοποιεί από το 2012 με στόχο τη βιώσιμη ανάπτυξη και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής γαλακτοπαραγωγού κτηνοτροφίας, πραγματοποιεί εφαρμοσμένη έρευνα σε πεδία όπως αυτό των πιλοτικών εναλλακτικών καλλιεργειών που μπορούν να δώσουν ουσιαστική λύση προς την κατεύθυνση της βελτίωσης της βιωσιμότητας των κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων. Στόχος είναι η δημιουργία επιστημονικών δεδομένων για τις συνθήκες καλλιέργειάς τους, για την ορθή αξιοποίησή τους στη διατροφή των γαλακτοπαραγωγών ζώων, εξασφαλίζοντας παράλληλα την αξιοποίηση εκτάσεων και κατά τη χειμερινή περίοδο για παραγωγή ελληνικών ζωοτροφών υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες και χαμηλότερου κόστους.
Το 2019 και 2021 πραγματοποιήθηκε στο αγρόκτημα του Ι.Ε.Ζ.Π. Γιαννιτσών πιλοτική καλλιέργεια μη γενετικά τροποποιημένης σόγιας, με ιδιαίτερα ικανοποιητική στρεμματική απόδοση. Ως συμπέρασμα από τις πρώτες προσπάθειες προέκυψε ότι η καλλιέργεια της μη γενετικά τροποποιημένης σόγιας για παραγωγή σογιόσπορου, είναι εφικτή στη χώρα μας σε αρδευόμενες εκτάσεις με ικανοποιητικές αποδόσεις, εφόσον βέβαια εξασφαλιστούν οι συνιστώμενες καλλιεργητικές φροντίδες. Επιπλέον, μπορεί να θεωρηθεί και οικονομικά συμφέρουσα ως πρωτεϊνούχος ζωοτροφή με υψηλή θρεπτική αξία, που βελτιώνει την παραγωγική ικανότητα του σιτηρεσίου των γαλακτοπαραγωγών ζώων. Διαπιστώθηκε ότι η καλλιέργεια μη γενετικά τροποποιημένης σόγιας στις συνθήκες της χώρας μας μπορεί να επιφέρει ένα σημαντικό κέρδος και επομένως ενθαρρύνεται η καλλιέργειά της σε αντικατάσταση της εισαγόμενης γενετικά τροποποιημένης σόγιας, γεγονός που αποκτά
ιδιαίτερη σημασία υπό τις επικρατούσες συνθήκες στον κλάδο των ζωοτροφών και της αγροτικής παραγωγής.
Το συγκεκριμένο ερευνητικό έργο παρουσιάστηκε στο 36ο Επιστημονικό Συνέδριο της Ελληνικής Ζωοτεχνικής Εταιρείας (Ε.Ζ.Ε.), προκαλώντας ιδιαίτερο ενδιαφέρον από τους συμμετέχοντες. Είχε ως τίτλο «Πιλοτική καλλιέργεια μη γενετικά τροποποιημένης σόγιας και κτηνοτροφικού κουκιού ως εναλλακτικές πρωτεϊνούχες ζωοτροφές» και έφερε την υπογραφή των: Β. Κοτσάμπαση, Γ. Συμεών και Γ. Ζέρβα.
Η προσπάθεια προώθησης της καλλιέργειας μη γενετικά τροποποιημένης σόγιας στη χώρα συνεχίζεται, και τον Μάιο 2023 πραγματοποιήθηκε η επανάληψη της καλλιέργειας, ώστε να μελετηθούν περαιτέρω οι καλλιεργητικές συνθήκες και οι αποδόσεις σε δύο διαφορετικές περιοχές, στο αγρόκτημα του Ι.Ε.Ζ.Π. Γιαννιτσών (2/5) και τον Παλαιόπυργο Λάρισας, σε αγροτεμάχιο ιδιώτη (25/5). Η σπορά πραγματοποιήθηκε γραμμικά σε έκταση 9,80 στρεμμάτων, σε αποστάσεις φύτευσης 75 cm μεταξύ των γραμμών και 3,4 cm εντός των γραμμών, και βάθος περίπου 1,5 cm. Χρησιμοποιήθηκε σπόρος ποικιλίαs NS RUBIN (GMO free) στον οποίο πριν την σπορά αναμείχθηκε σκεύασμα ριζοβακτηρίων. Θα ακολουθήσει ζιζανιοκτονία όταν τα φυτά θα βρίσκονται στο στάδιο του τρίτου φύλλου και ξεβοτάνισμα όταν κριθεί αναγκαίο.
Στο πλαίσιο της συνεργασίας, στην προσπάθεια αύξησης του ποσοστού αυτάρκειας σε πρωτεϊνούχες ζωοτροφές, τουλάχιστον στις κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις που έχουν τη δυνατότητα να ιδιοπαράγουν ζωοτροφές, έχουν μελετηθεί και προταθεί ως καλές εναλλακτικές λύσεις παραγωγής πρωτεϊνούχων ζωοτροφών, μεταξύ άλλων, η συγκαλλιέργεια ψυχανθών και σιτηρών (βίκου–κριθής, μπιζελιού–βρώμης, κτηνοτροφικού κουκιού–βρώμης) και η καλλιέργεια πολύσπορου. Παράλληλα μελετάται η καλλιέργεια δύο ειδών ψυχανθών, του γλυκού λούπινου (Lupinus albus) και του κτηνοτροφικού κουκιού (Vicia faba), και στη συνέχεια η αξιολόγησή τους ως προς α) την παραγωγικότητά τους σε καρπό (σπέρματα) πλούσιο σε πρωτεΐνες για διατροφή γαλακτοπαραγωγών μηρυκαστικών ζώων και β) το κόστος παραγωγής τους. Η σπορά κουκιού και λούπινου, ως φθινοπωρινές καλλιέργειες, πραγματοποιήθηκε αρχικά το 2021 στο αγρόκτημα του Ι.Ε.Ζ.Π. Γιαννιτσών, και επαναλήφθηκε τον Νοέμβριο 2022 με 3 ειδών κτηνοτροφικού κουκιού και 2 ειδών γλυκού λούπινου σε έκταση 30 στρεμμάτων, ενώ τον Μάιο 2023 επαναλήφθηκαν οι δύο καλλιέργειες ως εαρινές. Καινοτόμος ενέργεια: Για τη ζιζανιοκτονία χρησιμοποιήθηκε drone. Οι καλλιέργειες βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη. Την ευθύνη επίβλεψης και υποστήριξης των καλλιεργειών από πλευράς ΔΕΛΤΑ είχε η επιθεωρήτρια Ζώνης Γάλακτος Φωτεινή Ματσουκατίδου.
Οι καλλιεργητικές προτάσεις της ΔΕΛΤΑ, στο πλαίσιο της συνεργασίας της με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και το Ινστιτούτο Επιστήμης Ζωικής Παραγωγής Γιαννιτσών του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ αποτελούν σημαντικές εναλλακτικές λύσεις για την παραγωγή πρωτεϊνούχων ζωοτροφών στη χώρα μας και καθίστανται ιδιαίτερα επίκαιρες, σήμερα που ο κλάδος της γαλακτοπαραγωγού κτηνοτροφίας αντιμετωπίζει τεράστιες προκλήσεις και προβλήματα επάρκειας και υψηλού κόστους ζωοτροφών.
